Röntgenfoto door Wilhelm Conrad Röntgen: hand van Röntgens vrouw, 22 december 1895.© Collectie Teylers Museum

Teylers Museum heeft een naar eigen zeggen spectaculaire vondst gedaan in de eigen collectie. In de nalatenschap van Nobelprijswinnaar Hendrik Antoon Lorentz is in een catalogus een enveloppe met een uiterst zeldzame complete set van de oudste röntgenfoto’s ter wereld ontdekt.

De foto’s zijn afgedrukt door Wilhelm Röntgen zelf. Lorentz kreeg ze door Röntgen toegestuurd. Deze eerste afdrukken zijn uiterst zeldzaam: voor zover bekend is er verder alleen nog een complete set in Londen.

De afdrukken, waaronder deze foto van de hand van Röntgens echtgenote, zijn vanaf vrijdag tot en met 14 juli in het museum te zien.

„Ik heb mijn dood gezien!” schijnt Bertha Röntgen vol verbijstering te hebben uitgeroepen toen ze de foto zag die haar man van haar hand met ring had gemaakt met zijn net ontdekte, mysterieuze ’X-stralen’. Begin november 1895 doet de Nederlands-Duitse natuurkundige Wilhelm Conrad Röntgen een eerste waarneming die hem op het spoor van deze nieuwe straling zet. Nog wonderlijker is de daaropvolgende observatie: Röntgen denkt een aftekening van zijn eigen skelet te zien als hij tussen de stralingsbron en een lichtgevoelig scherm staat.

Eind december 1895 drukt Röntgen een aantal sets foto’s af. Hij stuurt ze rond aan een kleine groep prominente natuurkundigen, waaronder Lorentz, als bewijsstukken bij de publicatie waarmee hij zijn ontdekking van de ’X-stralen’ wereldkundig maakt. Er zijn weinig natuurkundige ontdekkingen die zo snel een wijdverbreide toepassing vonden als die van Röntgen, vooral in de geneeskunde. Binnen een jaar na Röntgens mededeling beschikten enkele ziekenhuizen in Nederland al over röntgenapparatuur. In veel steden sprongen de private ’röntgeninstituten’ uit de grond.

Wil je dagelijks alle hoogtepunten uit het nieuws in je inbox?