ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar actualiteit en achtergrond op een inhoudelijke en weloverwogen manier samenkomen. Onder het uitklapbordje vind je daarom een ​​toelichting, geheugensteuntje of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. We doen dit om ervoor te zorgen dat we in onze artikelen diepgaand en gedetailleerd op belangrijke details kunnen ingaan, zonder de lezer te verliezen.

Onderzoekers van Maastricht UMC+ hebben onlangs metingen gedaan aan een van de eerste röntgenapparaten, een apparaat uit 1896. De kwaliteit van de met de oude apparatuur gemaakte beelden bleek verrassend goed. Anatomische details waren nog wonderbaarlijk scherp met het primitieve apparaat.

Ook ontdekten ze dat de stralingsdosis die nodig is om een ​​foto te maken vele malen hoger is dan bij moderne apparaten. De wetenschappelijke publicatie van het onderzoek verschijnt binnenkort in het gerenommeerde Amerikaanse tijdschrift Radiology.

Klinisch fysicus dr. Gerrit J. Kemerink meldt dat er nooit eerder systematische metingen zijn gedaan aan röntgenapparaten van de eerste generatie. De daarvoor benodigde meetapparatuur kwam pas beschikbaar toen de eerste apparaten al lang waren vervangen door modernere versies.

Wilhelm Röntgen publiceerde in december 1895 over zijn revolutionaire uitvinding. Een paar weken later gingen twee Maastrichtenaren aan de slag om de techniek in de praktijk te brengen en een 'röntgenapparaat' te bouwen. Het waren de directeur van de plaatselijke HBS, de natuurkundige dr. HJ Hoffmans en de ziekenhuisdirecteur dr. L. Th. van Kleef. Er werd een primitief röntgenapparaat gebouwd met materiaal van de Hoffmansschool, waar vroeger röntgenfoto's werden gemaakt. Al die foto's zijn bewaard gebleven.

Maar het primitieve apparaat van Hoffmans en Van Kleef raakte door de zich snel ontwikkelende techniek al snel achterhaald en raakte in de vergetelheid. Het toestel belandde uiteindelijk in een opslagschuur. Ongeveer een jaar geleden werd het gebruikt door prof.dr. Josvan Engelhoven, voormalig hoofd van de afdeling Beeldvorming van het Maastricht UMC+, voor een tv-programma over de geschiedenis van de gezondheidszorg in Zuid-Limburg. 

Spookachtige atmosfeer en hoge straling  

Het apparaat bleek nog te werken en Kemerink besloot toen metingen aan het apparaat te doen. “We werkten in een volledig afgeschermde en verduisterde ruimte. Het enige licht kwam van de gasontlading in de buis en van de vonken van de hoogspanningsgenerator. Samen met het knetterende geluid dat daaruit voortkwam, creëerde het een nogal spookachtige sfeer.”

De onderzoekers vergeleken de stralingsdosis en elektrische eigenschappen van het apparaatje uit 1896 met die van hedendaagse apparatuur. Het bleek dat er een 1500 keer hogere stralingsdosis nodig was om een ​​beeld van een hand te maken (74 mGy (mligray) tegenover 0,05 mGy met moderne apparatuur). Er waren ook significante verschillen in blootstellingstijd. Waar tegenwoordig een belichting van 21 milliseconden voldoende is, moest de patiënt destijds anderhalf uur onder het röntgenapparaat liggen.

Waar de onderzoekers destijds echter geen rekening mee hielden, waren de gevolgen van langdurige blootstelling aan hoge doses straling. De pioniers van het eerste uur werden vaak getroffen door brandwonden, haaruitval en oogklachten. “Veel van de mensen die de apparatuur bedienden, liepen ook ernstige schade op aan hun handen, soms moesten ze worden geamputeerd, en velen stierven later aan kanker”, zegt dr. Kemerink.

Sponsvissers vonden het object in 1901. Naar wat is...

Nu overal in Europa rookverboden op openbare plaatsen worden ingevoerd...

Aankomende studenten die een studiekeuzegesprek hebben gehad, beschouwen zichzelf...

Leraren omkopen in de hoop een hoger cijfer te halen...

Brengen activistische wetenschappers de objectiviteit van de sector in gevaar, of...

Leden van de 'Stuurgroep Onderwijskwaliteit' van de VU-advocaat...

Vooral rijkere studenten van buiten de EU kunnen...

In de EU kijken mensen met verbazing naar Nederland,…

U kunt de redactie bereiken op:

030-20 72 456 redactie@scienceguide.nl scienceguide.nl KvK-nummer 32119189